ช่วงปีใหม่ชาวญี่ปุ่นกินอะไรเป็นประเพณีหรือธรรมเนียมปฏิบัติกัน !? เจาะความหมายของเบ็นโตะกล่องยักษ์ หรือ \”โอเซจิ\” อาหารกล่องสำหรับเทศกาลปีใหม่ในญี่ปุ่นที่มีทุกบ้าน … รวมทั้งเมนูอื่นๆที่นิยมทานกันภายในครอบครัว !

ปีใหม่ในญี่ปุ่น

สภาพอากาศหนาวเย็นในเดือนธันวาคมของทุกปี พอถึงช่วงเทศกาลปีใหม่ชาวญี่ปุ่นนิยมเฉลิมฉลองและสังสรรค์กันภายในครอบครัว ! คนญี่ปุ่นส่วนใหญ่นิยมกลับบ้านเกิดไปรวมตัวและทานอาหารมื้อสุดท้าย และ มื้อแรกของปีด้วยกันพร้อมหน้าพร้อมตา ! อาหารที่ทานเต็มไปด้วยสัญลักษณ์ต่างๆและความหมายดีๆมากมาย มีอะไรบ้างนะไปดูกันเลย

โซบะส่งท้ายปีเก่า

ย้อนกลับไปช่วงสมัยเอโดะปีค.ศ. 1603-1868 ที่เป็นยุคของซามูไรและเรียกได้ว่ายังเป็นยุคที่ญี่ปุ่นปิดประเทศอยู่ สมัยนั้นอาหารอย่างโซบะถือเป็นที่นิยมมากและยังแทบเรียกได้ว่าเป็นอาหารหลักของชาวญี่ปุ่น เพราะรสชาติดีและให้คุณค่าทางโภชนาการสูง ช่วงนั้นยังมีมื้อพิเศษที่เรียกกันว่า "โทชิโคชิ โซบะ" (年越しそば) หรือภาษาไทยแปลได้ว่า โซบะข้ามปี ที่ชาวญี่ปุ่นนิยมทานโซบะในมื้อสุดท้ายของปีด้วยความเชื่อที่เปรียบกับวิธีเตรียมเส้นโซบะอย่างการหั่นเส้นโซบะและยืดเส้นออก เหมือนกับชีวิตในปีหน้าจะได้เริ่มต้นด้วยความสดชื่นไม่หนักใจและได้ตัดสิ่งร้ายๆที่ผูกมัดกับปีที่ผ่านมาออกไป !

※ ยังมีสถานที่ท่องเที่ยวสวยๆที่เป็นทุ่งโซบะหลายจุดในทางภาคเหนือของญี่ปุ่นที่นิยมปลูกพืชโซบะเป็นพืชหลัก

โอโซนิ เมนูที่มีจุดเริ่มต้นมาจากเหล่าซามูไร

โอโซนิ (お雑煮) ซุปจืดญี่ปุ่นที่นิยมเสิร์ฟพร้อมโมจิ และ ใส่เครื่องหลากหลายไม่ว่าจะเป็นทั้งเนื้อและผัก ! โอโซนิ ถือเป็นอาหารที่ทุกคนในบ้านจะรับประทานในวันแรกของปี ประวัติของโอโซนิเริ่มต้นมาจากยุคที่ญี่ปุ่นยังมีเหล่านักรบซามูไร ช่วงนั้นซามูไรออกรบและได้โยนวัถุดิบทุกอย่างที่มีลงต้มในหม้อจนเกิดมาเป็นเมนูต้มรวมมิตร ! เมนูนี้ไม่มีสูตรที่แน่นอนมักปรับเปลื่ยนและแตกต่างกันไปตามแต่ละภูมิภาคในญี่ปุ่น อย่างเช่น ชาวโตเกียวนิยมใส่ไก่ลงในซุปดาชิ กลับกันชาวเกียวโตจะไม่ใส่เนื้อไก่แต่จะเพิ่มมิโซะขาวลงไปแทนเพื่อความเข้มข้นของซุป

※ คนญี่ปุ่นนิยมทานโมจิในช่วงปีใหม่อยู่แล้วเลยนำมาทานคู่กันกับโอโซนิ หรือ ทานพร้อมกับการทานอาหารเซ็ตใหญ่อย่าง โอเซจิ เรียวริ

โอเซจิ อาหารที่เต็มไปด้วยความหมายดีๆ

โอเซริ เรียวริ หรือ อาหารเซ็ตเบนโตะสวยหรูประจำปีใหม่ที่มีทั้งอาหารสูตรเก่าและสูตรใหม่ๆจัดรวมกันอย่างสวยงามในกล่องหลายชั้น ตามประเพณีแล้วชาวญี่ปุ่นจะใช้กล่องเบนโตะเคลือบเงาแบบพิเศษที่แบ่งเป็นช่องๆหรือที่เรียกกันว่า จูบาโกะ (重箱) ใส่อาหาร แต่ในปัจจุบันได้ปรับและมีหลากหลายรูปแบบให้เลือกซื้อ รวมทั้งอาหารในกล่องก็ยังสามารถปรับได้ตามต้องการขึ้นอยู่กับปริมาณคนทานหรือปริมาณอาหารที่ใส่ บางบ้านอาจจะสั่งจากร้านที่มีชื่อเสียง หรือ ห้างร้านค้าที่เปิดให้จองกันล่วงหน้า หรือ บางบ้านก็ลงมือทำเองทั้งหมด

อาหารในกล่องที่ถูกคัดเลือกมามีคุณค่าอาหารสูงและมีความหมายพิเศษต่างๆแตกต่างกันออกไป อย่างเช่น ถั่วดำญี่ปุ่น (黒豆) ปรุงด้วยน้ำเชื่อมรสหวานเป็นตัวแทนของสุขภาพที่ดี หรือ ปลาซาร์ดีนตากแห้งทาซึคุริ (田作り) ปรุงรสด้วยโชยู มิริน และน้ำตาลรสหวานๆเค็มๆตัวแทนของ ผลผลิตการเก็บเกี่ยวงอกเงยงดงามตลอดปี , ไข่ปลาคาซุโนโกะ (数の子) ที่เป็นสัญลักษณ์ของจำนวนคนเปรียบดั่งการมีลูกหลาน สืบตระกูลมากมาย หรือ เกาลัดเชื่อมคุริคินทง (栗きんとん) เมนูขนมหวานที่ทำจากเกาลัดและมันเทศสีเหลือง ที่เสริมความมงคลด้านการเงินให้เงินทองไหลมาเทมา

โดนประวัติแล้วเชื่อกันว่าชาวญี่ปุ่นนิยมทานโอเซจิกันมายาวนานตั้งแต่สมัยเฮอัน (ค.ศ. 794-1185) ในยุคนั้นโอเซจิถือกำเนิดและนิยมทานกันในหมู่เชื้อพระวงศ์เพราะเชื่อกันว่าเป็นอาหารของเทพเจ้า

หากใครมาเที่ยวญี่ปุ่นในช่วงปีใหม่นี้แล้วอยากจะลองทาน ก็สามารถลองเดินดูได้ตามซุปเปอร์ทั่วไป หรือ ในร้านสะดวกซื้อก็มีจัดเซ็ตเล็กๆขายเช่นกัน !

ฉลองปีใหม่แบบญี่ปุ่นในบ้านของคุณเอง!

หากคุณอยู่ที่ไทยอยากฉลองปีใหม่แบบญี่ปุ่น ! ไม่ง่ายนักที่จะหาวัถุดิบญี่ปุ่นครบในระแวกบ้าน แต่ไม่ต้องกังวล โอเซจิสามารถปรับสูตรหรือทดลองทำได้ง่ายๆด้วยตัวคุณเอง โดยสามารถเรียนรู้วิธีการทำจากในอินเตอร์เน็ต หรือจาก Cookpad (ชุมชนแบ่งปันสูตรอาหารออนไลน์) เครื่องปรุงที่ควรเตรียมง่ายๆเลยอย่างเช่น โชยุ มิโซะ และดาชิ หรือแม้กระทั่งเส้นโซบะที่คาดว่าหาซื้อได้ง่ายสุดๆตามซุปเปอร์ญี่ปุ่นในกรุงเทพ ! มาเริ่มต้นปีหน้าด้วยประเพณีอันงดงาม และ ทานอาหารนำโชคเหล่านี้กันเถอะ