Soma là một thị trấn nhỏ với nhiều hải sản phong phú và những con ngựa (lịch sử) mang tính biểu tượng, vẫn đang phát triển mạnh trên bờ đầm phá duy nhất của Fukushima, Matsukawaura.

Soma – Thành phố của Cá và Ngựa

Một cảnh trong lễ hội Soma Nomaoi mang tính lịch sử tại Bảo tàng Thành phố Minamisoma.

Với những ai đã quen thuộc với cái tên Soma, khi nghe thấy sẽ nghĩ đến hình ảnh về một lễ hội khổng lồ, hoành tráng của những con ngựa và bộ giáp lịch sử, hơn là những gì yên bình như một cảnh biển yên ả. Khu vực Soma có rất nhiều điều thú vị hơn, những có thể nói lễ hội một phần văn hóa địa phương được yêu thích.

Cưỡi ngựa tại Công viên Cưỡi ngựa Minamisoma.

Tình yêu dành cho những chú ngựa này đến với gia tộc Soma từ nhiều thế kỷ trước, những người đã từng cai trị những lãnh thỗ và giới thiệu lễ hội Soma Nomaoi (相馬野馬追) để tiếp tục duy trì cho đến ngày nay. Các chiến binh trên lưng ngựa diễu hành qua Soma và những con ngựa hoang dã quỳ, những thứ mà họ thể hiện như những món quà thiêng liêng cho các đền thờ Thần đạo ― tất cả đều là một phần quý giá của lịch sử địa phương được ghi lại rõ ràng trong Bảo tàng Thành phố Minamisoma, và vẫn còn trong đời sống. Ngay cả bây giờ, ngựa vẫn phổ biến ở Soma, và một nửa trong số 250 con ngựa chạy trong lễ hội hàng năm vẫn sống trong khu vực quanh năm. Mặc dù quy mô nhỏ của thành phố, Công viên cưỡi ngựa Minamisoma thậm chí còn có một trong những phòng cưỡi ngựa trong nhà lớn nhất ở Nhật Bản.

Đường bờ biển của Soma

Tuy nhiên, vào bất kỳ thời điểm nào trong năm ngoài những ngày diễn ra lễ hội Soma Nomaoi vào giữa mùa hè, du khách đến Soma có thể sẽ dành nhiều thời gian hơn trong khu vực để đánh giá cao sự gần gũi của thành phố với đại dương và tất cả những gì nó mang lại. Ngoài khơi Soma là Công viên Tự nhiên Tỉnh Matsukawaura, trong đó có Đầm phá Matsukawaura khá lớn, một vùng nước biển phẳng lặng rải rác với những hòn đảo nhỏ có hình dạng độc đáo. Đây là một trong 100 cảnh đẹp hàng đầu của Nhật Bản, với những dải đất nhô ra mặt nước xanh thẫm. Dọc theo bờ biển, người dân địa phương và du khách đều có thể phóng tầm nhìn ra đầm phá yên tĩnh trong khi chơi gôn ở công viên trên các sân chơi ven biển hoặc thư giãn thả cần câu xuống mặt nước phẳng lặng. 

Thủy sản Soma – Thị trường, Phân loại và Kiểm tra An toàn

Để hiểu thêm về ngành đánh bắt cá ở Soma, nhóm Japankuru đã đến cơ sở thử nghiệm và chợ cá ở Haragama, Soma để tìm hiểu về hoạt động kinh doanh thủy sản ở khu vực này. Nhờ sự giao nhau của dòng hải lưu Oyashio và Kuroshio ngoài khơi bờ biển Fukushima, khu vực này có nhiều hải sản Joban-mono thượng hạng. Chợ cá hải sản luôn đa dạng với khoảng 200 loài cá khác nhau và các sinh vật biển khác ― thường có khoảng 30 hoặc 40 các loại khác nhau vào tất cả những ngày thường.

     Trong suốt một thập kỷ qua,tất nhiên mọi thứ cũngđã thay đổi dọc theo bờ biển Fukushima . Thảm hoạ động đất và sóng thần liên tiếp vào tháng 3 năm 2011 đã cướp đi sinh mạng của nhiều người trong khu vực và kế sinh nhai của nhiều người khác. Cho đến ngày nay, cái tên Fukushima vẫn là một trong những nơi khiến các nơi khác trên thế giới quan tâm, và sau khi nghe báo cáo về chất phóng xạ trong khu vực, nhiều người đã hình dung cả tỉnh như một vùng thảm họa trống trải. Nhưng đối với ai đến thăm bờ biển của Fukushima hiện tại -hay chỉ nhìn qua tranh ảnh thôi- thì cũng sẽ nhận ra rằng người dân địa phương đã và đang làm việc vô cùng chăm chỉ để xây dựng và phục hưng lại Soma một lần nữa. 
     Một phần của quá trình tái phát triển, đặc biệt là đối với các ngành nông nghiệp, là phải kiểm tra an toàn liên tục. Ngày nay, các trung tâm giám sát như Trung tâm Công nghệ Nông nghiệp Fukushima thường xuyên phân tích nước biển và đáy biển ngoài khơi bờ biển Fukushima và tìm kiếm phóng xạ, kiểm tra sự an toàn của cả người dân Soma và các sinh vật biển sống dưới nước. Hơn hết, bất kỳ loại cá Fukushima Joban-mono nào đưa ra thị trường đều phải qua kiểm tra an toàn kỹ lưỡng, ngay tại chợ đầu mối.

Mỗi sáng, những chiếc thuyền đánh cá mang thành quả là những thuyền cá tươi đến cơ sở Hakama. Sau đó chúng sẽ được chia thành những chiếc thuyền lớn nhỏ, nhưng ngay cả những chiếc thuyền lớn nhất cũng chỉ có thủy thủ đoàn năm hoặc sáu người. Thậm chí có khá nhiều ngư dân đơn lẻ lên thuyền của họ trước khi mặt trời mọc, cùng với các thuyền đánh cá khác, để đánh cá trên đầm phá và đánh bắt cá ở vùng biển ngoài khơi Soma. Các thủy thủ đoàn nhỏ có nghĩa là lượng tàu chở không lớn, nhưng với một ý nghĩa vô cùng đặc biệt của Joban-mono, những người đánh cá quay trở lại đất liền với tất cả các loại hải sản mà họ cho đó là kho báu. Những chiếc thuyền lớn hơn tiến ra vùng nước sâu hơn và mang về lượng cá dồi dào và những sinh vật sống sâu hơn như cua tuyết, và những chiếc thuyền nhỏ hơn nhanh nhẹn điều hướng gần bờ hơn và nhặt ngao lướt sóng.

Suốt buổi sáng, các con thuyền đến bến cảng và đưa những xô cá và hải sản vào bờ an toàn, tại đây lượng cá và hải sản đó sẽ được phân loại theo chủng loại và kích cỡ, sẵn sàng cho các nhà thầu bán buôn định giá. Tuy nhiên, trước khi bắt đầu bán hàng, kiểm tra an toàn là ưu tiên số một. Cho dù một ngày mang trung bình 40 loại cá khác nhau đến chợ, hay gấp đôi số đó, mỗi loài đều được đưa đi kiểm tra phóng xạ mỗi ngày. Ngay cả khi chỉ đánh bắt được một con cá thuộc loại quý hiếm vào ngày hôm đó, nó cũng sẽ được đưa đi xét nghiệm (chúng tôi đảm bảo rằng những người đánh cá đã được đền bù xứng đáng cho những con cá quý hiếm đó, vì vậy họ sẽ không bị lỗ lớn). Kiểm tra nhanh nhật ký xét nghiệm được công bố công khai của Fukushima cho chúng ta thấy rằng mức độ phóng xạ đối với bất kỳ loại cá nào hiện có trên thị trường đã ở mức thấp trong nhiều năm. Khi được hỏi sẽ làm gì nếu trung tâm thử nghiệm phát hiện số lượng cao bất thường, nhân viên tại Haragama đã nhanh chóng giải thích : tất cả các loài đó ngay lập tức sẽ được thu hồi, thu thập, gửi đi kiểm tra và nghiên cứu thêm, và được cất giữ an toàn tránh xa thị trường. May mắn thay, đó không phải là chuyện thường xảy ra và nhóm Japankuru đã có thể thấy được  sản phẩm đánh bắt trong ngày được bán hết cho những người mua háo hức và đóng gói để trở thành những bữa ăn ngon.

     Trong khi nghề cá của Soma vẫn đang hoạt động ở quy mô nhỏ hơn nhiều so với trước trận động đất Tohoku năm 2011, kế hoạch hiện tại là tăng cường mọi thứ trong những năm tới. Trong năm năm tới, các hiệp hội nghề cá địa phương đặt mục tiêu mở rộng và quay trở lại khoảng 50% hoạt động kinh doanh mà họ đã kinh doanh trước khi thảm họa xảy ra. Thêm vào đó, họ có kế hoạch mười năm là đóng những chiếc thuyền mới và thu hút nhiều người đánh cá hơn. Với một lượng lớn người dân địa phương trẻ tuổi gần đây thể hiện sự quan tâm mới đến nghề cá của Soma, có vẻ như những kế hoạch đó có khả năng sẽ thành công.
     Sau khi dành cả buổi sáng để chứng kiến ​​những thùng cá khổng lồ và những khay cá bơn dẹt được chở qua chợ, nhóm Japankuru đã sẵn sàng thưởng thức tất cả, nhưng trước tiên chúng tôi đã hỏi ý kiến ​​Chủ tịch Hiệp hội Hợp tác Thủy sản Soma Kanji Tachiya. Ông rất tự hào về Joban-mono, anh ấy đã chọn lựa rất kỹ lưỡng khi đưa ra cho chúng tôi một đề xuất duy nhất, rằng "Điều đặc biệt ở phần bờ biển này là có rất nhiều loại cá khác nhau" và "hương vị của cá là không ai sánh kịp! " Ông tiếp tục giải thích rằng "hình dạng tự nhiên của bờ biển và đáy biển dốc nhẹ quanh đây là lý tưởng cho cá bơn", và "loài cá dẹt ở Soma được ca ngợi là một số loài ngon nhất ở Nhật Bản", nhưng tất nhiên, " thực sự bất kỳ con cá nào được đánh bắt ở đây đều ngon! " Được khuyến khích nhiệt tình, chúng tôi hào hứng tận hưởng những ngư trường phong phú của Soma.

Thưởng thức thử Cá Joban-mono của Soma

Ẩm thực Joban-mono tại Takohachi

Chỉ mở cửa phục vụ bữa trưa, cửa hàng Takohachi (タ コ 八) là địa điểm không thể bỏ qua theo lời của người dân địa phương và đây cũng nơi tuyệt vời để khám phá nhiều món ngon của Soma. Họ cung cấp các set ăn theo mùa hoàn toàn từ đặc sản địa phương,  từ Đầm phá Matsukawaura và các vùng biển xung quanh. Trong chuyến đi của chúng tôi, chúng tôi giao phó và để cho các đầu bếp của nhà hàng thực hiện các món ăn tốt nhất ở Soma, kết quả là vô cùng tuyệt vời. Phía trước và chính giữa là một đĩa sashimi hirame (ヒ ラ メ, cá bơn), ăn kèm với nước tương Tamasuzu, được ủ ở Fukushima. Phần thịt màu trắng và hồng nhạt, tươi và tinh tế, trong suốt đến mức chúng ta có thể nhìn thấy lá shiso trên đĩa bên dưới. Tiếp theo, chúng tôi ăn rong biển aonori chiên tempura (青 の り, còn được gọi là green laver), được trồng và thu hoạch ngay tại đầm phá Matsukawaura, nó là một đặc sản của vùng Soma. Món "hokki-meshi" (ホ ッ キ 飯), hay cơm ngao lướt sóng, sử dụng một nguyên liệu khác mà Soma đặc biệt nổi tiếng, vì vậy nhóm Japankuru rất muốn xem ngao lướt sóng của Soma thực sự như thế nào. Món ăn hình vuông với những lát sò đầy thịt được sắp xếp cẩn thận bên trên lớp sủi cảo đầy hương vị, tổng thể là một bộ sưu tập hương vị đơn giản, nhưng một món ăn khiến chúng tôi không thể ngừng ăn. Không có gì ngạc nhiên khi hokki-meshi là một phần phổ biến trong nấu ăn tại nhà của Soma. Cuối cùng, chúng tôi kết thúc bữa ăn với một lát cá bơn sáng màu vừa ý, được hầm trong nước dùng ngọt mặn, để cá mềm và có hương vị đậm đà. Sau khi thưởng thức tất cả các món ăn địa phương, chúng tôi cảm thấy mình hiểu rõ hơn tại sao các cộng đồng ven biển của Fukushima đang cố gắng phát huy hương vị tươi ngon của hải sản ở địa phương với nhiều khách tham quan du lịch hơn.

Hi vọng về tương lai của Soma

Soma là một thành phố có nhiều thiên nhiên ban tặng, từ loài rong biển phát triển phong phú trong đầm phá Matsukawaura duy nhất của Fukushima, đến nhiều loại sinh vật biển Joban-mono phát triển mạnh trong vùng biển khu vực, và cộng đồng người dân đang có kế hoạch khôi phục Soma và mang Soma đến với thế giới. Những năm tới chắc chắn sẽ có rất nhiều công việc khó khăn đối với ngư dân của thành phố và những người làm việc trong ngành thủy sản, nhưng cùng với cam kết mới về những thử nghiệm và nghiên cứu về độ an toàn, nhóm Japankuru rất mong được thấy những nỗ lực đó được đền đáp . Để biết thêm về hải sản của Fukushima, và thông tin cụ thể hơn về cách Fukushima giám sát nước biển và tiến hành các cuộc kiểm tra an toàn của chúng, hãy xem thêm các bài báo Joban-mono sắp ra mắt! Và nếu bạn muốn có thêm thông tin cập nhật và thông tin từ Nhật Bản, hãy theo dõi chúng tôi trên twitter, instagram, và facebook!